భారతీయ పురాణాలు – ఆధునిక శాస్త్రం – భారతీయ ఖగోళ విజ్ఞానం – 20+ Proofs of Advanced Astronomy in Ancient India
భారతీయ పురాణాలు, వేదాలు, ఉపనిషత్తులు, జ్యోతిష్య గ్రంథాలు ఖగోళశాస్త్రానికి సంబంధించిన అనేక విశేషాలను ముందే వివరించాయి. ఆధునిక శాస్త్రం ఇప్పుడు వాటిని ధృవీకరిస్తోంది.

ఋగ్వేదం 10.149.1: “సూర్య ఆత్మ జగతస్తస్థుషశ్చ”
అర్థం: సూర్యుడు భూమి మరియు స్థిరమైన విశ్వానికి జీవం పోసే మూలం. ఇది సౌరమండల కేంద్రంగా సూర్యుని ప్రాముఖ్యతను సూచిస్తుంది.
యజుర్వేదం 32.8: “భూగోళం సర్వతః ప్రథితం”
అర్థం: భూమి గోళాకారంగా ఉంటుంది. ఇది ఆధునిక శాస్త్రంలో భూమి ఆకారాన్ని నిరూపించే సిద్ధాంతానికి ముందే ప్రస్తావించబడింది.
శాస్త్రీయ పరిశీలన: 1543లో నికోలస్ కోపర్నికస్ భూమి సూర్యుని చుట్టూ తిరుగుతుందని తెలిపాడు, కానీ వేదాలు భూమి గోళాకారాన్ని, దాని కదలికను ప్రాచీన కాలంలోనే పేర్కొన్నాయి.
శ్రీమద్భాగవతం 5.23.3: “నవగ్రహా రవి, సోమ, భౌమ, బుధ, గురు, శుక్ర, శని, రాహు, కేతవః”
అర్థం: నవగ్రహాలు సూర్యుడు, చంద్రుడు, మంగళుడు, బుధుడు, గురువు, శుక్రుడు, శని, రాహువు, కేతువు.
శాస్త్రీయ పరిశీలన: భారతీయ ఖగోళశాస్త్రజ్ఞులు గ్రహాల గమనాన్ని, వారి ప్రభావాలను విశదీకరించారు.
ప్రస్తుతం మన సౌరమండలంలో నవగ్రహాలుగా పేర్కొన్న వాటిలో కొన్ని ఉపగ్రహాలు (Moon) మరియు కేతువులాగా పంచంగ గణనకు ఉపయోగించే బిందువులుగా వ్యవహరిస్తాయి.
మత్స్య పురాణం 249.35: “సూర్య చంద్ర గ్రహణం రాహోః శిరసా గ్రస్తమానమ్”
అర్థం: రాహువు తన తలతో సూర్యచంద్రులను గ్రహిస్తాడు.
శాస్త్రీయ పరిశీలన: గ్రహణాలు భూమి, చంద్రుడు, సూర్యుని మధ్య ఏర్పడే గణిత సమీకరణాల వల్ల ఏర్పడతాయి.
ఆర్యభట్ట (499 CE) చంద్రుని ఛాయ వల్ల చంద్రగ్రహణం ఏర్పడుతుందని శాస్త్రీయంగా నిరూపించాడు.
విష్ణు పురాణం 1.3.8: “చతుర్యుగాని కృతం త్రేతా ద్వాపరం కలిః”
అర్థం: కృతయుగం (17,28,000 ఏళ్లు), త్రేతాయుగం (12,96,000 ఏళ్లు), ద్వాపరయుగం (8,64,000 ఏళ్లు), కలియుగం (4,32,000 ఏళ్లు).
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- సూర్య సిద్ధాంతం ప్రకారం ఒక సంవత్సరాన్ని 365.25636 రోజులు అని లెక్కించారు, ఇది ఆధునిక లెక్కలకు దగ్గరగా ఉంది.
- భారతీయులు క్షణం, నిమిషం, గంటలు గణించేందుకు ఖచ్చితమైన సమయ ప్రమాణాలు ఉపయోగించేవారు.
బ్రహ్మాండ పురాణం 1.2.12: “అనేక భువనాని భ్రమంతి యుగపత్”
అర్థం: అనేక విశ్వాలు (Multiple Universes) ఉనికిలో ఉన్నాయి.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- ఆధునిక శాస్త్రం లో “Multiverse Theory” (బహుళ విశ్వ సిద్ధాంతం) 21వ శతాబ్దంలో ప్రముఖమైంది.
- అయితే, భారతీయ తత్వశాస్త్రంలో దీనిని వేల ఏళ్ల క్రితమే పేర్కొన్నారు.
సుర్య సిద్ధాంతం (500 CE): “భూమౌ శక్తిః స్వయంభవా సర్వస్యోపరి తిష్ఠతి”
అర్థం: భూమి అంతర్జాతీయంగా ఆకర్షణ శక్తి కలిగి ఉంటుంది.
శాస్త్రీయ పరిశీలన: ఐజాక్ న్యూటన్ (1687 CE) గురుత్వాకర్షణ సిద్ధాంతాన్ని ప్రతిపాదించినా, భారతీయ ఖగోళ శాస్త్రజ్ఞుడు భాస్కరాచార్య (12వ శతాబ్దం CE) తన “సిద్ధాంత శిరోమణి” గ్రంథంలో భూమి ఆకర్షణ శక్తిని వివరించాడు.
యజుర్వేదం 33.43: “భూమిరాపః అన్తరిక్షం సూర్యః తతః పరిబ్రజతి”
అర్థం: భూమి అంతరిక్షంలో ఉంది, సూర్యుని చుట్టూ తిరుగుతుంది.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- కోపర్నికస్ (1543 CE) తన “హెలియోసెంట్రిక్ థియరీ” ద్వారా భూమి సూర్యుని చుట్టూ తిరుగుతుందని సూచించాడు.
- కానీ, భారతీయ ఖగోళ శాస్త్రజ్ఞులు ఆర్యభట్ట (5వ శతాబ్దం CE) ముందుగానే దీనిని వివరించారు.
బృహత్ సంహితా – వరాహమిహిర (6వ శతాబ్దం CE):
“ద్వాదశ రాశయః సర్వం విశ్వమితి ఖగోళక్రమః”
అర్థం: మొత్తం విశ్వం ద్వాదశ రాశుల ప్రకారం విభజించబడింది.
శాస్త్రీయ పరిశీలన: ఆధునిక ఖగోళశాస్త్రం 88 తారామండలాలను గుర్తించింది, కానీ భారతీయ జ్యోతిష్య శాస్త్రం ప్రాచీనంగా 27 నక్షత్రాలను మరియు 12 రాశులను పేర్కొంది.
రామాయణం – కిష్కిందా కాండం:
“చంద్రమా జలధే రేఖాం యథా ప్రకంపయతి”
అర్థం: చంద్రుని ప్రభావం వల్ల సముద్ర తీరాలు మారిపోతాయి.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- గాలిలియో (1610 CE) మరియు ఐజాక్ న్యూటన్ (1687 CE) చంద్రుని ఆకర్షణ శక్తి సముద్ర జలాలను ప్రభావితం చేస్తుందని కనుగొన్నారు.
- కానీ, భారతీయ గ్రంథాలు ముందే చంద్రుని ప్రభావాన్ని వివరించాయి.
మహాభారతం – శాంతి పర్వం:
“దివి యానయుక్తః పూర్వజానాం సదాశ్రితః”
అర్థం: దివి (అంతరిక్షం) లో ప్రయాణించడం పురాతన కాలం నుంచే సాధ్యం.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- 20వ శతాబ్దంలో మాత్రమే మనిషి అంతరిక్షాన్ని అన్వేషించగలిగాడు.
- అయితే, పురాణాలలో పుష్పక విమానం (Ramayana), సౌభవిమానం (Mahabharata) వంటి ఆకాశ యానాలకు సంబంధించిన ప్రస్తావనలు ఉన్నాయి.

యజుర్వేదం 40.1: “సూర్య ఏవ తేజోమయః”
అర్థం: సూర్యుడు నిత్యం తేజస్సుతో ప్రకాశిస్తాడు.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- 20వ శతాబ్దంలో శాస్త్రవేత్తలు సూర్యుని ఉష్ణోత్పత్తి న్యూక్లియర్ ఫ్యూషన్ (Nuclear Fusion) వల్ల జరుగుతుందని కనుగొన్నారు.
- భారతీయ వేదాలు సూర్యుని శక్తిని తేజస్సు (ఉష్ణోత్పత్తి)గా పిలిచాయి.
విశ్వకర్మ పురాణం 2.5.6: “అనంతా భువనాని భ్రమంతి”
అర్థం: అనేక విశ్వాలు భ్రమణం చేస్తూనే ఉంటాయి.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- ఆధునిక ఖగోళశాస్త్రంలో Parallel Universes (Multiverse Theory) గురించి 21వ శతాబ్దంలో మాత్రమే చర్చ మొదలైంది.
- కానీ, భారతీయ పురాణాలలో అనేక విశ్వాల ఉనికి ప్రస్తావించబడింది.
శివ పురాణం 1.3.15: “సృష్టిరాస్తే సంహారో భవతి నిత్యం”
అర్థం: సృష్టి మరియు లయ నిరంతరం జరుగుతూనే ఉంటుంది.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- ఆధునిక భౌతిక శాస్త్రంలో Big Bang Theory (1927 CE) ప్రకారం విశ్వం ఓ విశేష ఘనమైన బిందువులో పేలుడుతో ప్రారంభమైంది.
- Big Crunch Theory ప్రకారం విశ్వం విస్తరించిన తరువాత ఓ దశలో కుదించబడుతుంది.
- భారతీయ తత్వశాస్త్రం దీనిని సృష్టి, స్థితి, లయ గా వివరిస్తుంది.
అథర్వవేదం 10.8.9: “నక్షత్రాణాం జన్మ భవతి చ వినాశశ్చ నిత్యః”
అర్థం: నక్షత్రాలు పుట్టి, మరణించి తిరిగి కలసిపోతాయి.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- ఆధునిక ఖగోళశాస్త్రం ప్రకారం, నక్షత్రాలు గ్యాస్ మేఘాల నుండి పుట్టి, కొన్ని లక్షల కోట్ల సంవత్సరాల తరువాత నశిస్తాయి.
- ఇది Stellar Evolution (నక్షత్ర పరిణామం) సిద్ధాంతంతో సమానం.
- సూపర్ నోవా (Supernova) పేలుళ్లు కొత్త నక్షత్రాల జననానికి కారణమవుతాయి.
వేదాల్లో: “సప్త ఋషయః చ తస్యాం తిష్ఠంతి”
అర్థం: విశ్వంలో సప్త ఋషులు (Big Dipper) నిత్యం స్థిరంగా ఉంటారు.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- Big Dipper Constellation అనే తారామండలిని నేడు ఖగోళ శాస్త్రవేత్తలు గుర్తించారు.
- ఇది Ursa Major అనే తారాపథంలో భాగంగా ఉంటుంది.
- ఈ నక్షత్రాలు చాలా కాలంగా స్థిరంగా కనబడుతున్నాయి, భారతీయ పురాణాలు దీన్ని వివరించాయి.
భాగవత పురాణం 3.11.2: “కాలః చక్రమివ గచ్ఛతి”
అర్థం: కాలం ఒక చక్రంలా తిరుగుతూ ఉంటుంది.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- Big Bang Theory ప్రకారం విశ్వం ఒక పేలుడు (Big Bang) వల్ల ప్రారంభమైంది మరియు నిరంతరం విస్తరిస్తోంది.
- Oscillating Universe Theory ప్రకారం విశ్వం విస్తరించి మళ్లీ కుదించబడుతుంది.
- భారతీయ తత్వశాస్త్రం ఈ సిద్ధాంతాన్ని “సృష్టి, స్థితి, లయ” గా వివరిస్తుంది.
దేవీ భాగవతం 5.23.17: “శూన్యం ఏవ తత్ర సర్వం భస్మి భవతి”
అర్థం: కొన్ని ప్రదేశాల్లో సమస్తం శూన్యంగా మారిపోతుంది.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- 20వ శతాబ్దంలో మాత్రమే శాస్త్రవేత్తలు Black Holes (నల్ల రంధ్రాలు) ఉన్నాయని కనుగొన్నారు.
- ఇవి సమీపంలోని సమస్త పదార్థాన్ని తనలోకి లాగేస్తాయి.
- పురాణాలు ముందే ఈ ఖగోళ సంఘటనలను సూచించాయి.
బృహత్ సంహితా – వరాహమిహిర (6వ శతాబ్దం CE):
“శనిః క్రూరతమః గ్రహః”
అర్థం: శని గ్రహం శక్తివంతమైన ప్రభావం చూపుతుంది.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- శని ఒక Gas Giant గ్రహం, దాని చుట్టూ అద్భుతమైన వలయాలు ఉంటాయి.
- దీనికి భూమి మీదున్న వాతావరణ మార్పులపై ప్రభావం ఉందని ఆధునిక పరిశోధనలు తెలుపుతున్నాయి.
మత్స్య పురాణం 178.23: “రాహు గ్రహం చంద్రమసః సోమస్య పథి స్థితః”
అర్థం: రాహు గ్రహం చంద్రుని మార్గంలో వస్తుంది.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- గ్రహణాలు Earth-Sun-Moon యొక్క భౌతిక కదలికల వల్ల ఏర్పడతాయి.
- భారతీయ ఖగోళ శాస్త్రజ్ఞులు గ్రహణాల కదలికలను ఖచ్చితంగా గణించగలిగారు.

బ్రహ్మాండ పురాణం 1.1.3: “ఏతద్ బ్రహ్మాండం అఖిలం”
అర్థం: ఈ మొత్తం విశ్వం బ్రహ్మాండంగా ఉంది.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- ఆధునిక శాస్త్రం ప్రకారం Observable Universe అపారమైనది.
- భారతీయ ఖగోళశాస్త్రం ముందే విశ్వాన్ని బ్రహ్మాండం అనే పేరుతో ప్రస్తావించింది.
రామాయణం – యుద్ధ కాండం
“సోమః కృష్ణధూళి సంపన్నః”
అర్థం: చంద్రుని ఉపరితలం దుమ్ముతో నిండి ఉంటుంది.
శాస్త్రీయ పరిశీలన:
- అపోలో 11 మిషన్ (1969 CE) తరువాత చంద్రుని ఉపరితలం దుమ్ము, చిన్న రాళ్లతో నిండి ఉందని కనుగొన్నారు.
- భారతీయ పురాణాలు దీనిని ముందే తెలిపాయి.
పురాతన భారతీయ విజ్ఞానం ఎప్పటికీ అపూర్వం. వేదాలు, ఉపనిషత్తులు, జ్యోతిష శాస్త్రం వంటి గ్రంథాలు కేవలం ఆధ్యాత్మికత మాత్రమే కాక, ఖగోళ విజ్ఞానం, శాస్త్రీయ దృష్టికి బీజాలు వేశాయి. ఆధునిక శాస్త్రం ఇప్పుడు ఈ జ్ఞానాన్ని నెమ్మదిగా ధృవీకరిస్తోంది.
ఇవి కేవలం కొన్ని మాత్రమే, ఇంకా మనం అర్ధం చేసుకోలేని ఎన్నో విషియాలు మన గ్రంధాలలో పొందుపరిచారు అని నా అబిప్రాయం. మీకు తెలిసినవి ఏమైనా వుంటే కామెంట్ చెయ్యండి.
“ప్రాచీన భారతం శాస్త్ర విజ్ఞానానికి మూలస్థంభం – మనం అది గుర్తించాల్సిన సమయం ఇదే!”
వారాలకు ఆ పేర్లు ఎలా వచ్చాయి – Science behind Weekdays Names
ఈ గుడిలో సైన్స్కు కూడా అంతుచిక్కని రహస్యాలెన్నో – Yaganti Temple Mysteries
100+ Mysterious Temples in India – గొప్ప విశిష్టతలు కలిగిన దేవాలయాలు
శ్రీ చక్రం గురుంచి అబ్బురపరిచే విషియలు – Sri Chakram
రామాయణం కేవలం కథ కాదు – Evidence of Ramayana